AENEAS Doğduğu Topraklarla Buluştu
62. Uluslararası Troya Festivali kapsamında MAHAL Sanat’ta açılan “AENEAS ROTASI: Efsane, Yolculuk, Sanat ve Kültür Mirası” başlıklı sergi, Aeneas’ın efsanevi göçünün başladığı Troya topraklarında Türkiye yolculuğuna başladı. Aeneas Rotası Derneği tarafından, Giovanni Cafiero ve Sandra Gatti küratörlüğünde hazırlanan sergi; Troya’dan Roma’nın kuruluş mitine uzanan bu destansı yolculuğun izini sürerken, ona eşlik eden somut ve soyut kültürel mirasın zenginliğini Çanakkale halkıyla buluşturdu.
Virgil’in ünlü Aeneid destanında, Troya’nın Aka orduları tarafından yıkılmasının ardından kahraman Aeneas’ın önderliğinde yeni bir yurt arayışına çıkan Troyalıların hikâyesi anlatılır. Homeros’un İlyada’sında da yer alan Aeneas, M.Ö. 5. yüzyıldan itibaren Yunan ve Latin yazarlar sayesinde doğudan batıya uzanan mitik bir denizci kahramana dönüşmüş; Roma’nın efsanevi kurucuları Romulus ile Remus’un atası olarak anılmıştır. Troya’dan kaçışı, Antandros’ta gemi inşası ve batıya doğru süren bu yolculuğun arkeolojik ve coğrafi izleri, Aeneas Kültür Rotasına ilham olmuştur.
2021 yılından bu yana Avrupa Konseyi tarafından resmi olarak tanınan Aeneas Kültür Rotası; sekiz UNESCO Dünya Mirası alanını ve keşfedilmeyi bekleyen birçok miras mekânını kapsayan, arkeoloji, edebiyat ve doğayı buluşturan uluslararası bir kültür yoludur. Amacı, Troya kahramanının binlerce yıl önce attığı adımları izleyerek miras alanlarına saygılı, “yavaş” turizm anlayışını teşvik etmektir. Bu önemli ağın Türkiye’deki paydaşları arasında T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Troya Kazı Başkanlığı, Edremit Belediyesi ve Çanakkale Belediyesi yer almaktadır. 2025–2030 sertifikasyon yenilenen Aeneas Kültür Rotası, 22-24 Ekim tarihlerinde Kapadokya’da düzenlenecek Avrupa Konseyi Kültür Rotaları 14. Yıllık Danışma Forumunda da tanıtılacak.
Sergi açılışına paralel olarak 11 Ağustos tarihinde düzenlenen uluslararası panelde, Aeneas Rotası Derneği Başkanı Giovanni Cafiero, rotanın yalnızca tarihî mekânları değil; eşitlik, dayanışma ve kültürel diyalog gibi ortak değerleri de yaşatmayı amaçladığını vurguladı. Sandra Gatti, Aeneas’ın Troya’dan Lazio kıyılarına uzanan yolculuğunun yüzyıllar içinde Roma’nın kurucu mitine dönüşme sürecini anlattı. Panelin bir diğer konuşmacısı, UİLM Üniversitesi’nden Fabio Morotti, sergide yer alan AIneid adlı yapay zekâ projesiyle klasik destanların teknoloji aracılığıyla yeniden yorumlanmasını aktardı. Morotti, yapay zekânın yalnızca bir görüntü üretim aracı değil, mitleri yeniden keşfetmeye ve eğitim alanında yaratıcılığı artırmaya imkân veren güçlü bir anlatım aracı olduğunu belirtti.
62. Uluslararası Troya Festivali kapsamında gerçekleşen sergi ve panel, Çanakkale’nin anavatanı olduğu bu evrensel efsanenin, Avrupa kültürünün en önemli figürlerinden biri olan Aeneas’ın daha yakından tanınması için önemli bir adım oldu.
