Çınarlık

Çınarlık Çanakkale

40.1438,26.40917

Çanakkale’nin çok önemli bir ekonomik faaliyet alanı olan kapalı Pazar yerinde, yani Cuma pazarının kurulduğu mekandayız. Bu mekanın bir başka özelliği, Pazar yerinin içinde bulunan ve yüzyılı aşkın süreden beri yaşayan çınarlarıdır. Zaman içerisinde sayılarının azalmasına rağmen hala ayakta olması, Cuma pazarına serinletici gölge ve peyzaj ile ekolojik katkı vermesi, bu bitkilerin hala yaşatılması açısından çok önemlidir.

Bu bölge ve çınar ağaçlarının tarihsel bir derinliği olduğunu da görmekteyiz. 1800’lü yıllardan itibaren gerek gravürlerde, gerek fotoğraflarda ve gerekse sözel anlatılarda bu alanın Çanakkale’nin çınarlık mesire yeri, çınarlık toplanma yeri olarak anıldığı ve işlevlendirildiği görülmektedir. Yılın belli günlerinde, özel zamanlarda, bayramların, Hıdırellez gibi kutlamaların bu bölgede yapıldığı bilinmekte ve halk dilinde de bu alana hala “çınarlık” denmektedir.

Diğer taraftan 1945-49 yılları arasında Çanakkale’de yapılan koruma amaçlı imar planında bu bölgenin bizzat fuar ve panayır yeri olarak plana işlendiği görülür. Yani bir başka tarihsel veri olarak da, bu bölgenin kamusal kullanıma yönelik açık alan olarak tanımlandığı, belge ve planlarda görmekteyiz.

1980’li yıllardan itibaren ise aktif haftalık Cuma pazarı bu bölgede kurulmaya başlar. Geleneksel panayırlar bir süre daha bu bölgede devam etse de, son yıllarda belediye tarafından yasaklanmış, yakın zamanda üstü kapatılarak kapalı Pazar yeri haline getirilmiştir. Büyük Cuma pazarının yanısıra Salı ve Pazar günleri de Pazar yeri işlevini sürdürmektedir. Çınarlık bölgesinin yeni adı artık Cuma Pazar yeridir, lakin asırlık çınar ağaçları hala varlığını sürdürmektedir.

Çınar ağacından adını alan bu bölgede, şu anda Çanakkale’ye büyük bir kültürel, sosyal, ekonomik canlılık katan, her hafta merkezi köyleriyle buluşturan ticari aktivite olan Cuma pazarının kurulması özel bir durum yaratmaktadır. Yaş sebze-meyve, giyim-kuşam dahil olmak üzere Cuma günleri bir şenlik havasında bu bölgede pazarın olması, çınarlık alanının da açık bir kamusal alan olarak hala işlevini sürdürdüğünün bir göstergesidir.