Çanakkale’nin en önemli simge mekanlarından birisi olan saat kulesi meydanındayız. Deniz tarafında yani doğu cephesinde bir konak görmekteyiz; Emily Vitalis Konağı.

Emily Vitalis bir İtalyan tüccardır ve 1890’lara kadar Çanakkale’de İtalyan ticari ataşesi olarak ticaretle uğraşmıştır. Bu konakta yaşayan Emily Vitalis’in vefatından sonra vasiyeti açıldığında, öncelikle kente güzel bir saat kulesi yapılmasını vasiyet ettiği, bunun için ayırdığı paranın artması durumunda kente su getirilmesi ve farklı hayır işlerinin yapılması gibi değerli hizmetleri vasiyet ettiği görülmüştür. Saat kulesi bu vasiyet doğrultusunda yapılmış bir kentsel mirastır. Bu mirasın yapısal ve mimari değerinin ötesinde, modernizmin tüm dünyadaki zamansal simgesi olma özelliği de bulunur. Modernizm zamanı bölme, efektif kullanma sanatıdır. Bunun kentlerdeki simgesi ise saat kuleleridir. Kentli tarafından zamanın bilinmesi, bölüştürülmesi, kullanılması anlamında modernizmin en önemli aracı olan saatin simgeleşmiş bir mekan birimi olarak saat kuleleri her kentte hızla yaygınlaşmıştır. Çanakkale saat kulesi de meydanı ile birlikte hala yaşamaktadır.

Vitalis konağının arka bahçesinde yer alan ve saat kulesine bakan palmiye ise yine modernizmin bir başka simgesidir denebilir. Anadolu’da özellikle yakın dönem Cumhuriyet meydanlarının, geniş bulvar ve caddelerinin en önemli simge bitkisi palmiyedir. Osmanlı meydanlarında geleneksel olarak çınar, meşe, çam vb. yerel bitkiler görülür. Ekvatoral, çöl ve sıcak iklim bitkisi olan Palmiyenin, iklim koşulları uygun olmamasına rağmen birçok kentte modernist meydan ve cadde simgesi olarak kullanımı, bu kültürün yaygın olarak kentlerde varlık göstermesi ilginç bir durum oluşturmaktadır. Modern kent tasarımı ile palmiye ilişkisi özel bir araştırılma konusu olabilir. Günümüzde de modernist meydan ve kamusal alanlarda palmiye ağacı simgesel bir bitki olarak izlerini bugünde yansıtmaktadır.

Emily Vitalis’in arka bahçesinde, inşa edildiği süreden bugüne yaşayan gösterişli ve büyük bir palmiye ağacı saat kulesine bakıyor. Zamana direnen ve zihnimizdeki modernizmin görsel öğesini tamamlayan bir palmiye ağacı…